Spor Toto Süper Lig’de oynanan herhangi bir maçta, ne zaman oyun alanında elin kolun topla tartışmalı bir teması olursa; Türk Sanat Müziğinin değerli sanatçılarından rahmetle andığım Yıldırım Gürses’in "Eller eller" şarkısı ve sözleri aklıma gelir!
Ne güzel de ifade edilmiş: "Sallanır dile gelir, konuşan ellerimiz, savrulan mendil gibi, kıvrılan ellerimiz, açılır niyaz eder, uçuşan ellerimiz, dostun olur sıkılır, uzanan ellerimiz..."
Dünyanın her yerinde elle oynamalar ile ilgili tartışmalar yaşanır. Ligimizde de 15.hafta önemli elle oynama kararları verildi.
Trabzonspor - Adana Demirspor maçının 86’ncı dakikasında atılan bir şut sonrası takım arkadaşından seken top Dorukhan’ın hem kapattığı sağ el yumruğuna oradan göğsüne oradan da sekerek sol pazısının üzerine çarptı. Hakim olduğu pozisyonda bunu iyi süzen hakem oyunu devam ettirdi, VAR hakemi de haklı olarak bir müdahalede bulunmadı.
Çünkü Dorukhan bedenini küçültmüş ve kollarını kapatmıştı, o müdahale şekline uygun bir biçimde bedeni ve kolları doğal pozisyondaydı ve sekip gelen topun bedeninde ve vücuduna yakın kolunda gezinmesi cezalandırılacak bir ihlal oluşturmuyordu.
"ACEMİ VAR" MÜDAHALESİ!
Aynı akşam Galatasaray - Altay maçının 82’nci dakikasında ise yakın mesafeden rakibin kafa vuruşundan gelen top önce Berkan’ın yine kapatmaya çalıştığı sol el yumruğu ile sol göğsü arasına çarptı oradan da sekerek bedenine yakın sağ kol pazısı civarında kolla buluştu. Maçın hakemi olay yerindeydi ve konuya hakim idi. Önce beden dili ile topun göğüsten sekerek doğal konumdaki sağ kola temas ettiğini ifade etmiş ve oyunu devam ettirmişti. Sonra olan oldu ve VAR hakemi maçın hakemini "potansiyel bir penaltı" için monitöre izlemeye davet etti!
Ve ısrarla kale arkasındaki çekimden topun kola temasını gösteriyordu. Evet, eğer top doğrudan kafa vuruşundan Berkan’ın o açık olan koluna ve cezalandırılacak alana ve daha alt bölgeye gelmiş olsa bir sorun olmayacaktı!
Ancak bu müdahale VAR prensiplerini yerle bir ediyordu:
1. Burada "çok açık ve bariz bir elle oynama" yok iken bu gereksiz müdahale ve maçın hakeminin izleme sonrası penaltı kararı vermesi, hakemi de tartışmaların ortasına çekmiş oldu! VAR’ın ilk prensibi nedir: Hakemin kararına müdahale yüzde yüz nitelikte olmalı ve ancak maçın seyrini değiştirecek "çok açık ve bariz bir hata" olması durumunda müdahale edilmelidir!
2. VAR hakemi "yoruma açık-gri alanlarda" hakemin yorumu üzerine yeni bir yorum yapamaz! Aslolan hakemin yorumudur.
3. "Gözden kaçan-missed incidence" açık ve net bir ihlal durumunda VAR hakemi müdahil olabilir. Burada o da yoktu, zira hakem olayı net görecek kadar hakim ve kendinden emindi.
Özetle, VAR müdahaleleri yeni bir tartışma yaratmak için değil ancak hakemi tartışmalardan kurtaracak açıklıkta hatalı büyük bir kararın düzeltilmesi ya da gözden kaçan net bir ihlalin hakeme izlettirilmesi için getirilmiş bir "sigorta sistemi" iken burada tam tersi yaşanmış oldu ve "sigorta" patladı!
Galatasaray - Altay maçındaki bir diğer tartışmalı elle oynama pozisyonu ise 25’de yaşandı. Kornerden gelen topla oynayan kaleciden seken top İbrahim’in sağ koluyla buluştu. Bu pozisyonda herhangi bir ihlal yoktu. Bu tarz temasların açıklaması şu şekildedir:
1. Herhangi bir takım arkadaşının savunduğu kaleden ve kendi ceza alanından uzaklaştırmak için oynadığı top (ele-kola temas ederse) prensipte; "beklenmedik-unexpected- toptur."
2. Beklenmedik toplarda, vücudunuzun aksiyonunu ve dengelemesini ayarlamanız ve riskten kaçınmanız hele mesafe de yakınsa söz konusu değildir.
3. Hangi oyuncu, bilerek kendisinin oynadığı ya da takım arkadaşının uzaklaştırmak istediği topa karşı bedenini büyüterek ve genişleterek ya da kasten elle oynayarak bir penaltıya sebep olur? Bu da ‘kasten elle oynama’ olasılığını ortadan kaldırır!
Fenerbahçe - Ç.Rizespor maçının 11’inci dakikasında ise bir ikili mücadele sonrası, yere düşmekte olan Selim’in denge kolu olarak zemine koyduğu sağ koluna arkadan gelen top temas etti. Kol doğal konumda idi ve destek kolu olarak kullanılıyordu. Hakemin devam kararı doğruydu.
Merkez Hakem Kurulu bugün VAR hakemi olarak görev alan tüm hakemleri Riva’da toplayarak özel bir "VAR Semineri" gerçekleştiriyor. Umarım bu seminer ile ilk 15 haftada yaşanan doğrular ve yanlışlar VAR hakemlerine tek tek tarif edilerek "skandal hataları asgariye indirmek" adına uygulanan bu sistemden artık "skandal VAR müdahalelerinin" olmadığı haftalara evriliriz!